Ik heb de indruk dat de eerste knoppen op beide rijen van mijn trekharmonica vals zijn. Is een vraag die me door beginnende spelers vaak gesteld word. Wanneer gebruik je de knoppen 1 en 1' eigenlijk? En waarom klinken ze zo anders?

Antwoord: Om op deze vraag een compleet antwoord te geven, moet ik eerst iets uitleggen over de afstanden tussen de noten. Tussen de meeste noten ligt een hele toonafstand, bijvoorbeeld tussen de noten C en D. Soms is het echter mooier om een noot te spelen die er precies tussen in ligt. Dan word de toonafstand geen hele maar een halve toon.
Op een piano is dat goed te zien, de zwarte toetsen zitten altijd tussen twee hele tonen in.

Vooral wanneer we bekend zangrepertoire willen spelen komen er vaker halve noten in voor. Een zangstem kan namelijk makkelijk een halve noot stijgen of dalen, zonder dat je dat als zanger overigens vaak in de gaten hebt.

Een trekharmonicaspeler heeft dat al snel ik de gaten als hij het probeert mee te spelen, omdat hij die noten niet kan vinden.
Als je de knoppen 1 en 1' niet op je trekharmonica zou hebben zou je (om de vergelijking met de piano nog een keer te maken) alleen maar witte toetsen hebben op één na (de bes).
Door de knoppen 1 en 1 binnenrij heb je nu 4 halve noten  (zwarte toetsen) er bij.
Als een noot een halve toon omhoog gaat zetten we een kruisteken voor de noot en de noot zelf heet dan niet meer een C maar een Cis, er komt dan is achter elke toonletter te staan. Gaat de noot een halve toon omlaag dan zetten we een molteken (een kleine b) voor de noot en word bijvoorbeeld een B een Bes, oftewel er komt es achter elke toonletter te staan.

Op onze trekharmonica zit op knop 1 een Fis in de duw (F een halve noot verhoogd) en een Gis in de trek (een G een halve noot verhoogd).
Op knop 1' zit een Es in de duw (de E een halve noot verlaagd) en een Cis in de trek ( een C een halve noot verhoogd).